Aşılamanın Türkiye genelinde yayılımının artması, hastalık seyrinin ve rakamların aşağıya çekilmesi, yaz ayları ve yaklaşan bayramla birlikte tatilcilerin de kendilerini tatil yörelerine atmalarını sağladı.
Pandeminin başında yaygınlaşmaya başlayan karavan turizmi talebi bu sene de devam ediyor. Özgür tatilin tadını alanlar pandeminin başında keşfettikleri karavan turizminden vaka sayılarının görece gerilediği 2021 yazında da vazgeçmediler.
Sektör, pandemiden bağımsız olarak, Avrupa’da da olduğu gibi bir macera tatili olarak gören yeni bir tüketici kitlesi kazanmaya başladı. Motokaravan kiralaması yapan şirketlerin sayıları her geçen gün artmaya devam ederken çekme karavan da yeni gözdeler arasında yer aldı.
Hürriyet’ten Cem Özenen’in haberine göre karavansever maceraperestlerin ve izole seyahat tercih eden tatilcilerin aklındaki bazı sorulara cevaplar oluşturabilmek için bir karavan rehberi derlendi. Fiyatları, maliyetleri, ehliyet gereksinimlerini, nerelere park edilebileceği, otoyol ve köprü geçişleri, tüketim verileri, rotaları, çekme karavan ve motokaravan farkları bir araya toplandı.
FİYATLAR YÜKSELİŞTE
Çoğu tüketim ürününde olduğu gibi özellikle otomotiv sektöründe tüketicinin odağında ilk olarak fiyat yer alıyor. Yine tıpkı genel otomotiv sektöründe olduğu gibi karavan fiyatlarında da artış göze çarpıyor. Talebin artması ve döviz kurlarındaki değişim ile birlikte bir önceki yıla göre özellikle ikinci elde fiyatlar neredeyse 2 katına çıkmış durumda.
Geçtiğimiz sene ilan sitelerinde uygun fiyatlı karavanların sayısının daha fazla olduğunu gözlemlerken bu sene, ikinci elde dahi ortalama satış fiyatının 200 bin seviyelerine çıktığını gözlemliyoruz. Bu rakamlar lüks karavanlarda ise 2-3 milyon TL seviyelerine kadar çıkabiliyor.
HANGİ KARAVAN TİPLERİ KULLANILABİLİR?
Karavan alacak veya kiralayacak tüketicinin bilmesi gereken önemli maddelerden bir tanesi karavan tipleri. Çekme karavan ve motokaravan olarak ikiye ayrılan bu tiplerden hangisinin seçileceği ise hem ihtiyaca hem de kendi aracınızın olup olmamasına göre değişiklik gösteriyor.
Kendi aracını kullanmak isteyen ve aracının motor gücü arkasında karavan çekmeye yetecek kişilerin tercihi genellikle 750 kilogramın altında ağırlığa sahip olan O1 sınıfı olarak adlandırılan karavanlar oluyor.
Özel aracını kullanmak istemeyenler ise şu sıralarda bazı kurumsal firmalardan araç ile birlikte karavan kiralayabiliyor. Bir diğer çözüm olan motokaravan ise genellikle minivan tipi araçların arka bölgesinin karavana dönüştürülerek bu amaçla kullanılması şekline verilen isim. Bu tip araçlar tatil için olduğu kadar, film setleri gibi ticari olarak da kullanılabiliyor.
ÖZEL BİR EHLİYET ZORUNLULUĞU VAR MI?
Panelvandan karavana dönüştürülen veya satın alınan araçlar, içerisine eklenen donanımlarla birlikte toplam ağırlığı 3 bin 500 kilogramı aşmadığı sürece B sınıfı ehliyet ile kullanılabiliyor.
Azami yükleri 3 bin 500 kilogramın üstünde olan ve yük taşımalarda kullanılan araçlar mevzuatta kamyon olarak geçiyor ve B sınıfı ile değil C sınıfı ehliyet ile kullanılabilir.
Motokaravana dönüştürülen araçların çoğu da bu sebeple bu ağırlığın altında tutuluyor. Çekme karavanda da durum benzer şekilde ağırlığa göre işliyor.
Karavanlar yarı römork sınıfına giriyor B, C, D sınıflarından herhangi birisinden ehliyeti olanlar yüklü ağırlığı 750 kilogram ve altında olan hafif römorkları takarak kullanabiliyor. Yükle birlikte ağırlık eğer 750 kilogramı geçerse BE sınıfı olarak geçen karavan ehliyetinin alınması zorunlu hale geliyor.
KARAVANDA VERGİLENDİRME SİSTEMİ NASIL?
Motorlu araçtan dönüştürülerek yapılan motokaravanların en büyük dertlerinden bir tanesi vergilendirme konusu. Ticari olarak alınan araçlar kasaları karavana dönüştürülürken karavan ruhsatı almak durumunda olduğu için 5 yaş ve altındaki araçlarda yüzde 160’lık bir ÖTV ile karşılaşılıyor. Bu sebeple Türkiye’de özellikle 6 yaşında ve daha yaşlı araçları trafikte görüyoruz.
Yıllık olarak ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ise yine hem yaşına hem de motor hacmine bağlı olarak ödeniyor. Bu rakamlar ise 2021 yılında 570 TL ile 2 bin 311 TL arasında değişiklik gösteriyor. Motorsuz, aracın arkasına takılan 750 kilogram altı bir çekme karavan sahibinin ise yıllık MTV ödeme zorunluluğu yok.
OTOYOL VE KÖPRÜ GEÇİŞ ÜCRETLERİ FARKLI MI?
Çekme karavan ile motokaravan geçiş ücretleri farklılık gösteriyor. Çekme karavanlar, otoyollarda ve köprülerde 3 akslı oldukları için 3. sınıf araç olarak geçiyor. 2. sınıf olan motokaravanlardan daha yüksek ücret ödemek zorunda kalıyorlar. İstanbul’daki köprülerden ise, 5 Temmuz Şehitler Köprüsü karavan ile kullanamıyor. FSM köprüsünden benzer fiyatlandırma karşılığında geçilebiliyor.
Osmangazi köprüsünde ise motokaravanlar 236 TL öderken, çekme karavanlar 280 TL ödemek zorunda kalıyor. Diğer tüm otoyollarda da benzer şekilde farklar bulunuyor. Deniz otobüsü ve feribotlarda ise araca bağlı römork veya tekne taşıyan römorklara (6m’den az uzunlukta) araçlarda ek olarak araç + karavan ücreti alınıyor.
KARAVANIMI NEREYE PARK EDEBİLİRİM?
Karavan sahiplerinin araçlarını nereye park ettiği konusunda özel bir engel bulunmuyor. Standart araçların park etme yasağı olmadığı tüm bölgelerde karavan ile de duraklama yapmak ve akşam içerisinde uyumak konusunda bir engel bulunmuyor. Ancak Araca elektrik sağlamak, su tanklarını doldurmak, yiyecek içecek bulmak ve tuvalet ihtiyacı için Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki karavan parklarını kullanmak gerekiyor.
YAKIT TÜKETİMİ ARTAR MI?
Araçlarda ağırlık arttıkça motorun bu ağırlığı karşılamak için harcayacağı güç ve yakıt da artacaktır. Uzmanların belirttiği ise ortalama otomobile eklenen her 50 kilogram ağırlığın yaklaşık yüzde 2 civarında yakıt tüketimini arttırdığı yönünde. Motokaravan olarak dönüştürülen panelvanlara eklenen malzemeler ve arka kasa ile birlikte ağırlık arttığı için elbette yakıt tüketimi de bu doğrultuda artacaktır.
Standart bir otomobilin arkasına bağlanacak 750 kilogramlık bir çekme karavan ise yaklaşık olarak yüzde 30’a yakın fazladan yakıt tüketmek anlamına gelecektir. Bu hesapla, 100 kilometrede ortalama 7 litre tüketen bir aracın tüketimi, 750 kiloluk çekme karavanla 9 litreye çıkabilir.
HANGİ ROTALAR İZLENEBİLİR?
Özellikle yaz aylarının gelmesi ile birlikte Ege ve Akdeniz gözde bölgeler haline gelmiş vaziyette. Cunda, Kaş, Fethiye Ölüdeniz, Asos, Kuşadası, Datça, Dalyan, Burdur Salda Gölü, İzmir Foça, Olimpos gibi bölgeler hem karavan parkları hem de sakinlikleri ile bu tarz tatilcilerin ilgisini çeken yazlık tatil bölgeleri arasında yer alıyor. Bunlara ek olarak Bolu Yedigöller, İğneada, Artvin Borçka ve Kapadokya gibi tatil yöreleri de karavan tatilcilerinin ve kamp severlerin ilgi gösterdiği bölgeler olarak dikkat çekiyor.
KİRALAMA FİYATLARI NE KADAR?
Satış fiyatları gibi kiralama fiyatları bu dönemde yükseldi. Otel ve uçak fiyatlarındaki muazzam artış yine de tüketiciyi karavana yöneltti. Boyut ve donanıma göre değişmek üzere motokaravan günlük kiralama fiyatları 1.000 TL’den, çekme karavan fiyatları ise günlük 750 TL seviyelerinden başlıyor. Yaz aylarında tavan yapan fiyatlar ise sonbahardan itibaren bir miktar düşüyor. Temmuz ve ağustos aylarında ise kiralamak isteyenler rezervasyonların büyük çoğunluğunun dolması sebebiyle, pastırma yazı olan sonbaharı beklemek zorunda kalabilir.
