Aykut Yılmaz / Ankara – Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın önceki gün yapılan Bilim Kurulu toplantısının ardından iki doz aşısını olmuş 50 yaş ve üzeri vatandaşlarla sağlık çalışanlarının dün itibarıyla istedikleri 3’üncü doz aşıyı olmak için randevu almaya başladı. Ancak vatandaşlar “hatırlatma dozu” için “Sinovac mı, BioNTech mi tercih edilmeli?” konusunda kafa karışıklığı yaşadı. Türkiye’de Sinovac aşılaması ocak ayında başlamıştı.Sinovac aşısı olanlarda 3 ay sonra antikor azalması tespit edilmişti. Uzmanlar, bu nedenle önceliğin Çin şirketi Sinovac’ın geliştirdiği CoronaVac aşısında olacağını söylüyor.  BioNTech CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin, geliştirdikleri Kovid-19 aşısının antikor süresinin 9 ay ile 1 yıl arası değiştiğini belirterek, hatırlatma dozuna ihtiyaç duyulabileceğini açıklamıştı.

Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu (AHEF) 2. Başkanı Hacı Yusuf Eryazğan, 3’üncü doz (rapel doz) aşılanma konusunda vatandaşların merak ettiği soruları Milliyet’e yanıtladı.

İki doz Biontech olanlar da rapel doz olabiliyor mu?

Şu anda iki dozu Sinovac olan sağlık çalışanları ve 50 yaş ve üzeri vatandaşlarımız 3’üncü dozu olabiliyor. İki doz BioNTech olanlar devamında şu an için 3’üncü doz olamayacaklar. Böyle bir imkân sağlanmayacak. Çünkü Bilim Kurulu bu noktada iki doz BioNTech aşısı olanların 3’üncü doz olmalarına ilişkin henüz bilimsel bir dayanak olmadığını söyledi. Şu anda iki doz Sinovac olan sağlık çalışanları ve 50 yaş üstü vatandaşlarımız Kurban Bayramı’ndan önce aşı koruması altına girmiş oluyor.

Sinovac aşısı olmuş hamile ve emziren anneler hatırlatma dozu olarak hangi aşıyı tercih etmeli? BioNTech bebeği olumsuz etkiler mi?

Emziren ve hamile anneler için şu anda BioNTech aşısı yapılmasında bir sakınca yok. 3’üncü aydan sonra gebelerde ve emziren annelere BioNTech aşısı yapıldı. Bir problemle karşılaşılmadı.

Rapel doz ne kadar süre sonra yapılmalı?

İkinci dozu takiben ortalama 3-6 ay sonra yapılması öneriliyor. Şu anda da bakanlığımız rapel dozun aralığını 3 ay sonrasına indirdi.

Kovid-19 geçirmiş ya da ilk iki dozunu Sinovac yaptırmış bu kez BioNTech aşısı olmuş kişilerde daha yoğun halsizlik, kas ağrısı, ateş gibi semptomlar yaşanır mı?

Antikor seviyesi azaldığı için Sinovac’ta ya da hastalığı geçiren kişilere üçüncü doz yapılıyor. Bu kişilerle ilk dozunu BioNTech olanlar arasında fark yok. Söz konusu yan etkiler aynı, biraz kişinin vücudunun tepkisine bağlı.

Sinovac ile aşılanmaya başlayanlar, Sinovac ile devam etmeleri durumunda varyant virüslere karşı korumasız kalır mı?

Delta varyantı noktasında Sinovac’ın çok etkili olmadığı, varyanta karşı ancak yüzde 65-70 oranında etkili olduğu, Biontech’in ise yüzde 90 oranında etkili olduğu dünyada yayınlanan yayınlarda belirtiliyor. Sinovac ile aşılanmaya başlayan kişiler, rapel doz olarak Sinovac ile devam etmeleri durumunda delta varyantına karşı, yüzde 65-70 oranında korunması bekleniyor. Yüzde 30’luk bir risk var. Bunun da belirtilmesi gerekiyor.

‘CoronaVac olanlar düşünüldü’

Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Kovid-19 geçirenlerde, tek doz mRNA aşısıyla tüm varyantlara da etkili olacak derecede yeterli bağışık yanıt geliştiğini, ikinci dozun katkısı olmadığını söyledi. Yavuz, 3’üncü doz aşılara ilişkin Twitter’dan yaptığı açıklamada şunları kaydetti: “Aşıyla elde edilen nötralizan ‘ab’ yanıtlarının düşme hızına göre rapel aşı gereksinimini öngörmek amacıyla yapılmış bir çalışmada, inaktive virüs aşılarıyla aşılanmış kişilerde 3-6’ncı ay arasında ek dozlara gereksinim olacağı öngörülmektedir. Delta varyantından da ancak yüksek nötralizan ‘ab’ seviyeleri olan kişilerin korunabileceği öngörülmektedir. Tüm bu bilgiler ışığında, Coronavac ile aşılanmış ve bu zamana kadar büyük oranda korunmuş olan sağlık çalışanları ve 50 yaşın aşılanmalarının üzerinden 3-6 aydan fazla zaman geçtiği için ek doz gerektiği düşünülmüştür. Canlı virusle hastalığı geçirenlerde tek doz mRNA aşısının son derece etkili ve güvenli olduğu görülmüştür. İki doz CoronaVac aşısı olanlara 3-6’ncı aylarda bir doz mRNA rapel aşısı yapılması en akılcı yaklaşımdır.”