Pandemi birçok alanda olduğu gibi iş hayatında da değişimlere neden oldu. Evden çalışma ya da hibrit model (yarı ev-yarı ofis) hayatımıza girdi. Yaşanan bu gelişmeler ve biriken arz nedeniyle ofis piyasasında inşaatların hız kesmesi beklenirken tam tersi oldu.
Belediyeler tarafından geçen yılın ilk 6 ayında 611 bin 747 metrekare ofis ve işyeri inşaatı için ruhsat verilirken bu yılın aynı döneminde rakam 1 milyon 274 bin 765’e çıktı. Artış yüzde 108.4 olarak kaydedildi. Yeni ofis ruhsatlarını değerlendiren TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “2019 yılının ilk yarısında yaklaşık 495 bin, 2020’nin ilk yarısında 611 bin metrekare ofis ruhsatı alınmıştı. O nedenle bu yıl ocak-haziran için 1.2 milyon rakamı ciddi artış olarak karşımıza çıktı. Aslında son 20 yılın ilk 6 ay ortalaması 2 milyon metrekare civarında olduğunu da dikkate almak lazım” dedi.
Maya yükselmenin nedenini ise şöyle açıkladı: “Bu dönemki yükselmenin temel nedeni ticari imarlı arsalarda home-ofis şeklinde konut yapıp satma iştahı olabilir. Gayrimenkul geliştiren firmalar ticari imarlı alana sadece ofis yapmak yerine yaşam alanı olarak kurgulamayı daha avantajlı görüyor.” Maya alınan ruhsatların piyasaya hemen arz olarak eklenmeyeceğini, inşaatların tamamlanma sürelerinin 3 yılı bulabildiğini de ekledi.
ANA PAZARLAR AYNI
Ticari gayrimenkul danışmanlık pazarında faaliyet gösteren Cushman & Wakefield Yönetim Kurulu Başkanı Tuğra Gönden, ofis ruhsatlarındaki artışın ana pazarlardaki nitelikli yapılardan kaynaklanmadığını, bu alanlarda yeni arzın olmadığını söyledi. Gönden, “Piyasada yeni, büyük ve nitelikli bina inşası söz konusu değil. Daha küçük yapılar ve home ofisler için alınan ruhsatlar artışı getirmiş olabilir” dedi. Pandemi ile birlikte değişen talepleri de değerlendiren Gönden, “Mümkünse az katlı, camları açılan, bahçe teras gibi açık alanları olan, altyapısı, havalandırma sistemi iyi çalışan, çalışanlara sosyalleşme alanları sunan ofisler önümüzdeki dönemde öne çıkacak. Bundan sonra çalışma düzenini salgının gidişatı ve aşılanma oranları belirleyecek. Evden çalışılıyor bunu gördük ama bir yandan da çalışanlar arasında etkileşim için ofislere gidilmesinin şart olduğunu anladık. Ofislere dönüş olacak ama esneklik de kaçınılmaz” şeklinde konuştu.
OTELDE YÜZÖLÇÜMÜ DÜŞTÜ, SAYI ARTTI
Yılın ilk yarısında inşaat ruhsatı alan otellere baktığımızda ise yüzölçümü olarak düşüş, bina sayısı olarak da artış karşımıza çıkıyor. Geçen yıl ocak-haziranda 724 bin metrekare büyüklüğünde 292 bina için ruhsat alınırken bu yıl, 614 bin metrekare büyüklüğünde 527 bina için ruhsat alındığı görülüyor. Bu da daha butik tesislerin inşa edildiğini gösteriyor.
DEPOLARA TALEP SÜRÜYOR
SALGIN sürecinde büyüyen e-ticaret pazarı depolara talebi arttırdı. Türkiye istatistik Kurumu tarafından açıklanan yapı ruhsat verilerine göre bu yılın ilk 6 ayında ruhsat verilen sanayi binaları ve depoların hem sayısı hem de yüzölçümü arttı. Geçen yılın ilk yarısında yaklaşık 3 milyon 73 bin metrekare alan için ruhsat verilirken bu yıl rakam 4 milyon 280 bine çıktı. Bina sayısı ise 1586’dan 2 bin 8’e yükseldi.