Migren, baş ağrısının en yaygın türlerinden biri olup, hastaların günlük yaşamlarını olumsuz etkileyebilir. Migren ataklarının nedenlerini belirlemek hastalar için zor olabilir. Nöroloji Uzmanı Dr. Vugar Jafar, mevsim geçişleri, klima kullanımı ve hava sıcaklıklarının migren ataklarını tetikleyebileceğini belirtiyor ve migreni önlemek için neler yapılabilir konusunda bilgi veriyor.
2021’de Küresel Migren ve Ağrı Derneği’nin Türkiye Migren Raporu’na göre, hastaların %83’ü migrene bağlı baş ağrısı yaşadıklarının farkında değil. Hastaların neredeyse %90’ı uyku düzeni ve stresin migren ataklarını etkilediğini, %50’den fazlasının migrenin iş ve okul performansını olumsuz etkilediğini belirtiyorlar. Migren ataklarının pek çok tetikleyicisi olduğunu belirten Dr. Jafar, migren ataklarının nedenlerini anlamanın zor olabileceğine dikkat çekiyor. Dr. Jafar, “Migren ataklarını tetikleyen birçok faktör bulunmaktadır ve her hastada bu faktörler farklılık gösterebilir. Özellikle serotonin düzeyindeki değişiklikler, alınan gıdalar, genetik yatkınlık, stres, mevsimler ve hava değişiklikleri etkili olabilir. Bahar ve yaz aylarında migren ataklarının sıklığının arttığı bilinmektedir. Bilimsel verilere göre, özellikle kronik migrenli hastaların %50’sinde hava durumu değişikliklerinin atakları tetikleyebileceği görülmüştür. Fırtınalı hava, ani sıcaklık değişimleri ve hava basıncı değişiklikleri gibi belirgin hava durumu değişiklikleri, vücuttaki hormon dengesini etkileyerek migren ataklarına yol açabilir” diyor.
Tetikleyicileri belirlemek bazen zor olabilir. Her migren hastasının hava değişikliklerine aynı şekilde tepki vermediğini vurgulayan Dr. Jafar, “Güneşli bir günden ani bir fırtınaya geçiş, hem endişe verici hem de iç karartıcı olabilir. Ancak her migren hastası bu değişikliklere farklı tepkiler verir. Kimi hastalar kapalı, karanlık ve soğuk havalardan hoşlanırken, diğerleri için bu durum stres kaynağı olabilir. Bu nedenle, bir migren atağı başladığında tetikleyiciyi bulmak veya tanımlamak bazen zor olabilir. Bazı hastalar için sıcak ve güneşli hava tetikleyici olabilirken, diğerleri için etkisiz olabilir. Ancak ani bir soğuma genellikle atak başlatır. Bu durum, bazı hastaların sıcaklık ve nem dengesine diğerlerinden daha duyarlı olduğunu göstermektedir” diyor.
Dr. Jafar, nemdeki ani değişikliklerin ve sıcaklığın artışının migreni tetikleyebileceğini belirtiyor ve “Son araştırmalar, yüksek nem ve sıcak günlerde acil servislere yapılan migren ağrısı başvurularının arttığını ve kuru ve soğuk havalarda azaldığını göstermektedir. Ayrıca sıcak günlerde artan susuzluk da migren ataklarına neden olabilir. Migren atağını tetikleyebilecek gizli bir faktör olan susuzluğu da göz ardı etmemek önemlidir. Rüzgar maruziyeti de migren hastaları için yaygın bir tetikleyici olabilir. Yapılan çalışmalar, migren ataklarının rüzgarlı günlerde arttığını göstermektedir” diyor.
Sıcaklıktaki artışın, yüksek nemin, lodosun, rüzgarın, kuru havanın, parlak güneşin ve basınç değişikliklerinin ağrıları artırabileceğini belirten Dr. Jafar, “Migren atakları genellikle başlamadan önce kendini belli eder. Atağın başlaması muhtemel olan bir tetikleyici varsa, bunu önceden tahmin etmek mümkün olabilir. Bu durumda, panik yapmak yerine tetikleyici gıdalardan, stresten kaçınmak, düzenli uyku düzeni oluşturmak, dinlenmek faydalı olabilir. Hava değişimlerinin olduğu günlerde dışarıda olmamak, güneşli günlerde şapka ve güneş gözlüğü kullanmak da yardımcı olabilir. Özellikle sıcak havalarda, klimalı ortamlarda uzun süre kalmak migreni tetikleyebilir. Klimalı havaya doğrudan maruz kalmamak önemlidir. Alkol tüketimi ve ağır egzersizler de migren atağını tetikleyebilir. Ancak ataklar sık oluyorsa, bir nöroloji uzmanına başvurmak önemlidir” diyor.