Keşmir sorunu, Güney Asya’da Hindistan ile Pakistan arasında 78 yıldır süregelen ve zaman zaman sıcak çatışmalara dönüşen en kritik siyasi meselelerden biri olmayı sürdürüyor. Bölgedeki egemenlik iddiaları ve halkın etnik-dini kimliği nedeniyle yaşanan bu kriz, sadece iki ülkeyi değil tüm dünyayı yakından ilgilendiriyor.
TARİHSEL ARKA PLAN: KRİZ NASIL BAŞLADI?
1947 yılında İngiltere’nin Hindistan’dan çekilmesiyle Hindistan ve Pakistan bağımsızlığını ilan etti. Ancak, çoğunluğu Müslüman olan Keşmir bölgesi, dönemin Hindu prensi Maharaca Hari Singh’in kararıyla Hindistan’a bağlandı. Bu karar, Pakistan tarafından tanınmadı ve 1947-1948 Keşmir Savaşı patlak verdi.
Savaşın ardından Birleşmiş Milletler araya girdi ve bölge fiilen ikiye bölündü: Cammu Keşmir Hindistan yönetiminde kaldı, Azad Keşmir ise Pakistan’ın kontrolüne geçti. Ancak nihai bir çözüm sağlanamadı ve Keşmir, iki ülke arasında daima bir çatışma noktası olmaya devam etti.
SÜREGELEN SAVAŞLAR VE 2019 KRİZİ
1965 ve 1999 yıllarında Keşmir yüzünden iki büyük savaş daha yaşandı.
2019’da Hindistan hükümeti, Keşmir’in özel özerklik statüsünü kaldırarak bölgeyi doğrudan merkeze bağladı.
Bu hamle, Pakistan tarafından sert şekilde eleştirildi ve diplomatik ilişkiler askıya alındı.
Aynı yıl içinde yaşanan Pulwama saldırısı sonrası Hindistan’ın Pakistan sınırına düzenlediği hava operasyonları, iki ülkeyi yeniden savaşın eşiğine getirdi.
2025 GELİŞMELERİ: GERİLİM YENİDEN TIRMANIYOR
2025’te Hindistan’ın Keşmir’deki turistik bir bölgeye düzenlenen saldırıdan Pakistan merkezli grupları sorumlu tutması üzerine, iki ülke arasındaki gerilim yeniden tırmandı. Hindistan, Pakistan topraklarına sınırlı füze operasyonları düzenledi. Pakistan ise buna misilleme saldırılarla karşılık verdi.
Bu gelişmeler üzerine diplomatik ilişkiler durma noktasına gelirken, taraflar savaş hazırlıklarını hızlandırdı.
ULUSLARARASI ENDİŞE: NÜKLEER TEHDİT
Her iki ülkenin de nükleer silah sahibi olması, Keşmir krizini sadece yerel bir mesele olmaktan çıkarıyor. Birleşmiş Milletler, ABD, Çin ve Rusya gibi güçler, taraflara “itidal” çağrısında bulunarak diplomatik çözüm yollarının aranmasını talep etti. Ancak sahadaki gelişmeler, çatışmanın yeniden büyüme riski taşıdığını gösteriyor.
KEŞMİR NEDEN BU KADAR ÖNEMLİ?
Stratejik konumu nedeniyle hem Hindistan hem de Pakistan için jeopolitik öneme sahip.
Bölge, su kaynakları ve dağlık savunma hatları açısından kritik.
Etnik-dini yapısı nedeniyle, halkın bir bölümü Pakistan’a bağlanmak isterken, bir diğer kısmı Hindistan’la kalmak ya da bağımsızlık talep ediyor.
