İLK olarak Aralık 2019’da ortaya çıkan ve aradan geçen bir buçuk yılı aşkın süreçte etkisini artırarak sürdüren salgında, dünya genelinde kayıtlı COVID-19 vaka sayısı 200 milyonu aştı. Aşılama çalışmaları tüm hızıyla sürerken, aşıya ulaşmakta güçlük çeken yoksul ülkeler için çağrılar yapılıyor. Hindistan kökenli ‘süper bulaştırıcı’ Delta varyantının etkisiyle, birçok ülke yeniden kısıtlama önlemlerini devreye sokuyor. İşte ülke ülke Delta varyantının gölgesindeki dünyada son durum:
ABD: AŞI KARŞITI DOKTORLARA YAPTIRIM
Nüfusunun yüzde 58’i en az bir doz aşı olan ABD’de, Delta varyantı ile birlikte salgının seyri tırmanışa geçti. Vaka sayısında ocak ayı verilerine geri dönüldü. Günlük vakalarda 100 bin bandı geçilirken, en son bir günde 112 bini aşkın vaka tespit edildi. Aşılıların da maske takmaları ve sosyal mesafe kurallarına uymaları tavsiye edildi. ABD Eyalet Tıp Kurulları Federasyonu Yönetim Kurulu ise COVID-19 aşısı ile ilgili yanlış bilgiler üreten ve yayan doktorlar hakkında, eyalet sağlık kurulları tarafından tıbbi lisanslarının askıya alınması veya iptali dahil disiplin cezaları verilebileceğini açıkladı.
ÇİN: DELTA’DAN ÇIKIŞ YOLU ARANIYOR
Çin, Aralık 2019’da ilk olarak Vuhan’da tespit edilen koronavirüs ve ardından patlayan pandemiden bu yana salgında en kötü durumda. Delta varyantının ciddi tehdit oluşturduğu ülkede, yurtdışı seyahatlare zorunlu haller dışında kısıtlama getirildi. 150’ye yakın kent orta ve yüksek riskli bölge ilan edildi. Yerel kaynaklı vaka sayısı 500’e yaklaşırken, milyonlarca kişi için evde kalma zorunluluğu geri getirildi. Söz konusu sert önlemlerin ekonomiye ciddi darbe vurduğu belirtilirken, ülkede salgından çıkışa daha az yıkıcı yeni formüller aranıyor. Zira, “sıfır tolerans” politikasıyla, enfekte tek kişi olması durumunda bağlantılı onlarca kişinin izole edilmesinin, ülke ekonomisine zarar verdiği konuşuluyor. Bu bağlamda ülkede, büyük bir test kampanyası başlatıldı.
ENDONEZYA: AŞISIZLARIN ÖLÜM ORANI ÜÇ KAT FAZLA
Salgının Asya’daki yeni merkezi konumundaki Endonezya’da, toplam ölümler 100 bin eşiğini, günlük vaka sayıları 35 bini aştı. Aşılanmanın düşük olduğu ülkede, Delta’nın da etkisiyle salgında ölüm oranları oldukça yüksek seyrediyor. Endonezya Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, başkent Cakarta’da yapılan yeni araştırmada, aşılanmamış kişilerin COVID-19’a bağlı ölümlerinin, aşılananlara göre üç kat fazla olduğu tespit edildi.
JAPONYA: TOKYO KENDİ REKORUNU KIRDI
Japonya’da da artış sürüyor. 2021 Olimpiyatları’na ev sahipliği yapan başkent Tokyo’da, perşembe günü 5 bin 42 yeni vaka kaydedilmesiyle, pandeminin başlangıcından bu yana günlük vaka sayısında rekor kırıldı. Böylece Tokyo’daki toplam vaka sayısı 236 bini geçti. Ülke genelinde çarşamba günü 14 bin yeni vaka tespit edilirken, toplam vakalar 970 bini aştı. Japonya’da salgın başladığından bu yana salgın ilk kez bu kadar yüksek bir seviyeye yükseliyor.
İSRAİL: KAPANMA TARTIŞMASI BAŞLADI
Dünyanın en çok aşılanan ülkesi olan İsrail’de, Delta’nın etkisiyle fırlayan vakalar düşmüyor. Sağlık bakanlığından dün yapılan açıklamada, son 24 saatte 3 bin 421 kişinin COVID-19 testinin pozitif çıkmasıyla toplam vaka sayısı 887 bin 513’e ulaştı. Hızlı vaka artışı nedeniyle İsrail’de yeni bir kapanmaya gidilip gidilmeyeceği de tartışılmaya başlandı. Şimdilik maske takma, evden çalışma, seyahat kısıtlamaları gibi tedbirlere kısmen geri dönüldü.
FRANSA: ZORUNLU AŞI ANAYASAYA UYGUN
Fransa’da Anayasa Konseyi, ülkede protestolara neden olan “sağlık çalışanlarına aşı zorunluluğu” ile birçok kapalı alana aşı olmayanların giremeyeceğine dair düzenlemelerin anayasaya uygun olduğuna hükmetti. Ancak aşı olmayı reddeden kısa süreli sözleşmeli sağlık çalışanlarının işten çıkarılması ile testi pozitif çıkan kişilerin zorunlu karantinaya tabi tutulması uygulamalarının “anayasaya aykırı olduğu” şerhi düşüldü. Eylülden itibaren planlanan sağlık pasaportu ile aşı kartını veya negatif test sonucunu göstermeyen kişilerin, bar, restoran, kafe, sinema ve müze gibi kapalı alanlara girmesi yasaklanacak. Bu da, aşının fiilen zorunlu hale getirildiği eleştirilerine maruz kalıyor.
‘ÜÇÜNCÜ DOZ’ TARTIŞMASI
DÜNYA Sağlık Örgütü (DSÖ), koronaya karşı 3’üncü doz aşı uygulamasına en azından eylül ayının sonuna kadar ara verilmesini istedi, aksi halde halihazırda aşıya erişmekte zorluk yaşayan yoksul ülkelerin sıkıntılarının aşılamayacağı uyarısında bulundu. DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Dünyanın en savunmasız insanları korunmasız kalırken, küresel aşı tedariğinin çoğunu zaten kullanmış olan ülkelerin aşıların daha da fazlasını kullanmalarını kabul edemeyiz” dedi. Ghebreyesus, “En azından bu ülkelerdeki sağlık çalışanları ve yaşlılar gibi risk gruplarına aşı ulaştırılmalı” diye konuştu. Yüksek gelirli ülkelerde 100 kişi başına 101 doz aşı uygulanmışken en fakir 29 ülkede ise bu oran sadece 1.7 doz oldu.
ABD’DEN İTİRAZ
Ancak DSÖ’nün ‘üçüncü dozda moratoryum (erteleme) ilan edin’ çağrısına ABD’den ret yanıtı geldi. Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, “Kesinlikle bu yanlış bir tercih, ikisini birden yapabiliriz” dedi. ABD’nin 110 milyon doz ile “dünyada en fazla COVID-19 aşısı bağışlayan ülke” olduğunu ve düşük gelirli ülkelerle 500 milyon doz aşı daha paylaşacağını belirten Psaki, “Biz küresel seviyede adım attık ve uluslararası toplumdan da harekete geçmesini istiyoruz” dedi.
